MijnOverheid:
vloek of zegen
De overheid wil graag dat de burger digitaal aan de slag gaat. Geen belastingaangiften meer op papier die met postzakken tegelijk binnenkomen en vervolgens weer door iemand achter de computer worden verwerkt. Het ideaal is: alles direct op de pc invullen en met een muisklik versturen. En zo gaat het inmiddels al bij de belastingaangifte: van de 9,2 miljoen aangiften is dit jaar 99% online ingediend. Er kwamen nog maar 127.000 papieren aangiften binnen.
TEKST REINOUT VAN DER HEIJDEN
Het liefst handelt de overheid alles af via het digitale loket mijnoverheid.nl. Sinds november 2015 heeft iedere Nederlander van 14 jaar en ouder daar een account. Dat wordt geactiveerd zodra iemand daar een keer inlogt met zijn DigiD. Het account kun je niet opzeggen.
AAN DE SLAG
Je kunt op mijnoverheid.nl voor alle overheidsinstellingen aangeven of je digitale post wilt ontvangen of niet, behalve voor de Belastingdienst. Deze staat automatisch aangevinkt. Een voorschotbeschikking voor toeslagen krijg je niet meer per post, maar alleen digitaal. Er is dus eigenlijk geen keuze: je doet mee aan de digitale overheid, of je wilt of niet.
Er valt plezier te beleven aan MijnOverheid, maar dan moet je wel zelf in actie komen. De voorgeprogrammeerde instellingen zijn onvoldoende. Je moet bijvoorbeeld zelf een e-mailadres toevoegen en waarschuwingsmails instellen. In dit artikel staat wat je met MijnOverheid kunt doen en hoe je de instellingen zo kunt aanpassen, dat het geen vloek is maar een zegen.
In de tweede helft van 2018 komt er een MijnOverheid-app. Hiermee krijgen burgers de mogelijkheid om meldingen (notificaties) op hun telefoon te ontvangen en direct binnen de app te lezen.
INSTELLINGEN
Wij loggen met een DigiD in op mijnoverheid.nl en komen uit bij het beginscherm. Er zijn drie onderdelen: Berichtenbox, Lopende zaken en Persoonlijke gegevens. Maar voordat we die onderdelen behandelen, gaan we eerst naar de blauwe button Instellingen. Het is ook mogelijk te klikken op Accountgegevens wijzigen, dat levert hetzelfde vervolgscherm op.
PERSONALISEREN
Het is aan te raden om Instellingen te personaliseren. Het belangrijkste is dat je een persoonlijk e-mailadres invoert. Je ontvangt daar dan voortaan een melding als er een bericht in de Berichtenbox voor je is gearriveerd. Vergeet na het invullen van het e-mailadres niet te klikken op de knop Bewaren en vervolgens de verificatiecode in te voeren die je op dat mailadres ontvangt.
Zorg ervoor dat bij Meldingen alle schuifjes onder Berichtenbox op groen staan; zie de afbeelding hieronder. Het schuifje ‘Herinneringen van nog niet gelezen berichten in de Berichtenbox’ staat standaard op rood, maar dat is niet handig.
Ten slotte kun je onder het kopje Organisaties Berichtenbox aangeven van welke organisaties je digitale post wilt ontvangen. Bij Landelijke organisaties staan instellingen, zoals de SVB, RDW, het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en de Raad voor Rechtsbijstand. Bij Samenwerkingsverbanden staan onder andere de regionale belastingkantoren, maar de waterschappen staan weer apart.
BERICHTENBOX
Na het aanpassen van de instellingen gaan we naar de Berichtenbox. Boven in het beginscherm is vaak een rood bolletje met een getal zichtbaar. Hierin staat het aantal ongelezen berichten vermeld. Wie vervolgens de Berichtenbox opent, ziet die berichten vetgedrukt, nu met een blauw bolletje ervoor. Het bolletje en de vetgedrukte tekst verdwijnen als je een bericht hebt gelezen.
Het is niet mogelijk een eenmaal geopend bericht weer als ongelezen te markeren. Door te klikken op het tandwieltje kun je het bericht verplaatsen naar het archief of de prullenbak. Wie het bericht opent, ziet in de rechterbovenhoek opnieuw een tandwieltje staan. Als je hierop klikt, kun je onder meer kiezen voor de optie ‘Stuur door naar mijn e-mail’. Het bericht wordt dan doorgestuurd, inclusief de bijlage. In je eigen mailbox kun je het bericht wel weer als ongelezen markeren.
Het is niet mogelijk te communiceren met MijnOverheid. Dat kan alleen rechtstreeks met de aangesloten organisaties. Via ‘Persoonlijke gegevens’ kun je de contactgegevens vinden.
Soms krijg je via de e-mail een notificatie dat er een bericht klaar staat in de Berichtenbox, terwijl daar geen ongelezen bericht te vinden is. Dat kan gebeuren als een huisgenoot hetzelfde e-mailadres gebruikt voor notificaties, als je het bericht al hebt gelezen (MijnOverheid stuurt soms berichten met 24 uur vertraging) of als het gaat om een melding die onder ‘Lopende zaken’ valt.
PHISHINGMAIL
Let op: als ‘de Belastingdienst’ een e-mail stuurt met een betalingsverzoek, gaat het om een phishingmail. Reageer daar niet op, klik nooit op een link uit een bericht van een ‘overheidsinstelling’ en check de Berichtenbox van MijnOverheid of daar een betalingsverzoek te vinden is.
Bijna alle berichten van overheidsinstellingen worden zonder verdere omschrijving verzonden, met de kale mededeling ‘Er staat een bericht klaar in de Berichtenbox’. De instellingen kunnen wel een omschrijving toevoegen, zoals ‘RDW APK herinnering’, maar doen dat zelden.
LOPENDE ZAKEN
Het onderdeel Lopende zaken is een uitbreiding op de Berichtenbox. Hier komen klachten, bezwaarschriften en aanvragen van vergunningen of subsidies terecht. Ingediende documenten en antwoorden blijven hier bewaard.
In de praktijk maken alleen gemeenten en het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) gebruik van Lopende zaken. Van de 380 gemeenten zijn er 270 aangesloten op de Berichtenbox en 32 op Lopende zaken (peildatum 30 mei 2018).
PERSOONLIJKE GEGEVENS
Het centrale onderdeel van MijnOverheid is Persoonlijke gegevens. Dit is de toegangspoort tot de bruikbaarste en nuttigste informatie van mijn.overheid.nl. Hier vind je je gegevens waarover de overheid beschikt. Die kunnen van pas komen als je wilt communiceren met de overheid of andere organisaties. Vaak hoef je niet opnieuw in te loggen met je DigiD bij de instelling die je via MijnOverheid benadert.
Als je bij Basis persoonsgegevens op Basisregistratie Personen klikt, kun je via verschillende buttons controleren welke gegevens de gemeente van je heeft en of die nog kloppen. Je vindt daar bijvoorbeeld je adres, burgerservicenummer, huwelijkse staat, nummer van je paspoort of ID-kaart en de datum tot wanneer die documenten geldig zijn. Vreemd genoeg staat het rijbewijs hier niet vermeld. Als je op Basisregistratie Personen en vervolgens op Basis persoonsgegevens klikt, krijg je aan de rechterkant ‘Verhuizing doorgeven’ te zien. Het is daar mogelijk een verhuizing door te geven aan de gemeente. In de nabije toekomst kunnen burgers via MijnOverheid ook een uittreksel uit de basisregistratie aanvragen.
Onder Financieel is het geregistreerde inkomen van de afgelopen jaren te vinden. Via deze route krijg je ook toegang tot Mijn Belastingdienst, Mijn SVB, Mijn Toeslagen en LBIO (voor alimentatie).
Bij Werk en loopbaan staan huidige en vroegere werkgevers vermeld en kun je een digitaal verzekeringsbericht opvragen bij het UWV en zodoende controleren of het arbeidsverleden bij deze organisatie juist geregistreerd staat. Dat is belangrijk om de duur van een uitkering vast te stellen. Ook het opgebouwde pensioen (mijnpensioenoverzicht.nl) is via dat tabblad te vinden.
Zorg en gezondheid geeft toegang tot Mijn PGB (persoonsgebonden budget) en het Donorregister, Wonen tot het Kadaster en de WOZ, en Vervoer tot de RDW, met alle relevante gegevens over de eigen auto.
Via Onderwijs kom je uit bij DUO (studiefinanciering) en bij het Diplomaregister. Het Diplomaregister is te gebruiken om een diploma te downloaden via een gecertificeerde pdf. Handig als de werkgever vraagt om een bewijs van een succesvol afgeronde opleiding.